Zmianę art. 42 – istotne korekty w poszczególnych ustępach przepisu art. 42 mają na celu zabezpieczenie legalności pobytu obywateli Ukrainy, którzy przebywali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jeszcze przed inwazją rosyjską na terytorium Ukrainy. W chwili obecnej przepis ten zawiera rozbieżności, jeżeli chodzi o okres, na jaki przedłużeniu ulegają określone uprawnienia (okresy pobytu, okresy realizacji obowiązku opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ważność dokumentów), kończące się najwcześniej z dniem 24 lutego 2022 r. (w tym przedłużone dotąd na podstawie odpowiednich przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.), której przepisy dalej obowiązują i wywierają skutki prawne w związku z obowiązywaniem stanu zagrożenia epidemicznego). I tak też, art. 42 ust. 1 przewiduje przedłużenie okresów pobytu i okresów ważności wiz krajowych do dnia 31 grudnia 2022 r. Podobnie art. 42 ust. 5 ustawy przewiduje przedłużenie okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy do dnia 31 grudnia 2022 r. Natomiast, na mocy art. 42 ust. 6 termin opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, ulega już przedłużeniu o 18 miesięcy, podobnie określony w decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu termin dobrowolnego powrotu (art. 42 ust. 7), termin ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” (art. 42 ust. i okres pobytu na podstawie tytułów wymienionych w art. 42 ust. 11 ustawy. Stąd też w ocenie projektodawcy zmiana w poszczególnych ustępach art. 42 (ust. 1, ust. 5–8 oraz ust. 11) powinna polegać na ujednoliceniu okresu, na jaki określone uprawnienia ulegają przedłużeniu. I tak też proponuje się, aby jednolicie okres przedłużonych uprawnień kończył się z dniem 24 sierpnia 2023 r. Jest to data wypadająca 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 r., a zatem zbieżna z okresem, na jaki ustawodawca nadawał uprawnienia do pobytu obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy. W ocenie projektodawcy takie ukształtowanie przedłużonych okresów uprawnień będzie wpisywać się w całokształt działań pomocowych wobec obywateli Ukrainy.

Ostatnia ze zmian dotyczących tej części art. 42 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa dotyczy likwidacji zamieszczonego w ust. 11 zastrzeżenia, że wydłużony pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wymienionych w tym przepisie tytułów pobytowych (np. w ramach ruchu bezwizowego) musiał rozpocząć się przed dniem 24 lutego 2022 r. Ten zabieg uzasadniony jest w ocenie projektodawcy uwzględnieniem sytuacji obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., lecz nie mieszkali wcześniej na terytorium Ukrainy, ale innego państwa i wybuch konfliktu zbrojnego ma dla decyzji o przeniesieniu się do Polski znaczenie przynajmniej pośrednie. Chodzi przede wszystkim o obywateli Ukrainy, którzy przybyli z terytorium Federacji Rosyjskiej lub Republiki Białorusi, gdzie wcześniej zamieszkiwali. Takie osoby nie korzystają z rozwiązań ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa jako beneficjenci ochrony czasowej, albowiem nie przybyli (choćby poprzez inne państwa) z terytorium Ukrainy, ani nie korzystają z rozwiązań ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1264, z późn. zm.) dotyczących ochrony czasowej, jako że nie są objęci zakresem art. 2 ust. 1 i 2 decyzji wykonawczej Rady (UE) 2022/382 z dnia 4 marca 2022 r. stwierdzającej istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkującej wprowadzeniem tymczasowej ochrony. Umożliwienie im jednak pozostania legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podobnie jak innym obywatelom Ukrainy, w warunkach niemożności oczekiwania od nich ani wyjazdu do kraju, którego są obywatelami, ani do kraju, w którym dotychczas zamieszkiwali, wydaje się w pełni zasadne i wpisujące się w całokształt działań pomocowych adresowanych do obywateli Ukrainy.

Proponuje się dodatkowo wydłużenie do dnia 24 sierpnia 2023 r. okresu, w którym w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzonych wobec obywateli Ukrainy wykonujących działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, nie będzie stosować się przepisu art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. Regulujący to wyłączenie art. 42 ust. 12 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa aktualnie przewiduje czasowe ograniczenie swojego stosowania do dnia 31 grudnia 2022 r. W ocenie projektodawcy wydłużenie okresu do dnia 24 sierpnia 2023 r., tj. do dnia, do którego sięga na chwilę obecną perspektywa czasowa działań pomocowych względem obywateli Ukrainy, będzie zabiegiem wpisującym się w całokształt tychże działań.

Ponadto dodanie ust. 14–18 w art. 42 ma na celu generalne zabezpieczenie obywateli Ukrainy przed odmową udzielenia im zezwolenia na pobyt czasowy w sytuacji, gdy nie spełniają wymogów udzielenia im konkretnego rodzaju zezwolenia lub gdy okoliczności, które są podstawą ubiegania się o udzielenie tego zezwolenia, nie uzasadniają pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące, lub gdy zachodzą podstawy odmowy udzielenia zezwolenia inne niż obowiązywanie wpisu danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany (art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach), figurowanie danych obywatela Ukrainy w Systemie Informacyjnym Schengen w celu odmowy wjazdu (art. 100 ust. 1 pkt 3), względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub zobowiązania wynikające z postanowień ratyfikowanych umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską (art. 100 ust. 1 pkt 4), lub zawarcie związku małżeńskiego w celu obejścia przepisów określających zasady i warunki wjazdu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ich przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z niego (art. 165 ust. 1). W sytuacji, w której organ prowadzący postępowanie w sprawie udzielenia obywatelowi Ukrainy zezwolenia na pobyt czasowy stwierdzi, że przykładowo nie spełnia on wymogów udzielenia tego konkretnego rodzaju zezwolenia (np. art. 114 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach) w odniesieniu do zezwolenia na pobyt czasowy i pracę), a nie będzie zachodzić żadna z okoliczności wymienionych w art. 100 ust. 1 pkt 2–4 ustawy o cudzoziemcach, to na podstawie art. 42 ust. 14 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, będzie obowiązany udzielić zezwolenia na pobyt czasowy na okres 1 roku, zaś zastosowanie tego przepisu będzie następowało w okresie do dnia 24 sierpnia 2023 r. (koniec aktualnej perspektywy czasowej stosowania środków pomocowych wobec obywateli Ukrainy). Projektowany przepis ustanawia zatem swoistą, subsydiarną podstawę materialnoprawną udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy. Okres 1 roku jako okres, na jaki w takiej sytuacji będzie należało udzielić zezwolenia należy określić jako właściwy. Jest to okres stanowiący 1/3 maksymalnego okresu, na jaki zasadniczo udziela się zezwolenia na pobyt czasowy (art. 98 ust. 2 ustawy o cudzoziemcach). W warunkach, w których całokształt rozwiązań ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa dąży do tego, aby unikać kreowania i egzekwowania obowiązku wyjazdu na terytorium Ukrainy dla obywateli tego państwa, rozwiązanie to należy ocenić jako wpisujące się w te rozwiązania. W ust. 15 przewiduje się pierwszeństwo trybu udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę określonego w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 91). Jeżeli postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę podlega tym przepisom, nie będzie miał zastosowania art. 42 ust. 14 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Ust. 16 reguluje zaś kwestię uiszczonej opłaty skarbowej za udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, albowiem jej stawki – w zależności od podstawy udzielenia tego zezwolenia – różnią się. Jeżeli zatem obywatel Ukrainy uiści opłatę skarbową w wysokości odpowiadającej stawce za udzielenie zezwolenia przypisanego do treści jego żądania (np. 440 PLN za udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę), to w przypadku udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy w warunkach art. 42 ust. 14 będzie skutkować tym, że opłata nie będzie podlegać już zwrotowi. W ust. 17 uregulowane zostaną szczególne, wąskie podstawy cofnięcia zezwolenia udzielonego w warunkach określonych w ust. 14, dostosowane do szczególnego charakteru tych warunków. Podstawy te będą wynikać z obowiązywania wpisu danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany (art. 42 ust. 17 pkt 1) lub z tego, że cofnięcia wymagają względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub zobowiązania wynikające z postanowień ratyfikowanych umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską (art. 42 ust. 17 pkt 2).

Повністю це розяснення а також проєкт рішення можна скачати тут 

Наголошую: ЦЕ ПРОЄКТ. РІШЕННЯ ЩЕ НЕМАЄ. ВОНО ЛИШЕ 21 11 2022 ПОТРАПИЛО НА РОЗГЛЯД СЕЙМУ